Geschiedenis

Verleden en heden van de Sodaliteit

Op 29 november 1637 roept Jacob Clou, een premonstratenzer van de plaatselijke St. Niklaasabdij, samen met zijn confrater Jan Waterleet, pastoor van de Veurnse Sint-Niklaaskerk, en met Jan Tryoen, pastoor van de Sint-Walburgakerk, enkele jonge Veurnaars samen in de kapel van het Sint-Jansgasthuis. Hij heeft zich voorgenomen een broederschap te stichten, “de Sodaliteit van den Gekruisten Zaligmaker ende van Maria Zijne Bedruckte Moeder Staende bij Hem onder het Cruce op den Bergh van Calvarien”.

In die periode groeide de belangstelling voor de verering van het lijden van Christus. Voor Clou is het van in het begin uitdrukkelijk de bedoeling dat de leden van zijn broederschap “zich met de banden der vijf bloedighe wonden ende der liefde Godts aan den boom des crucen laten inbinden.”

Dit gebeurt tot op heden : nieuwe sodales worden met een koord verbonden met het Calvariekruis van de Sodaliteit. Daarbij wordt nog altijd hetzelfde gebed gelezen :
“O Heer Jezus Christus, Verlosser der wereld,
bind mij hier sterk in dit gezelschap onder het Kruis
en maak mij eraan vast,
opdat ik nooit door enige zonde van U worde gescheiden ;
maar door de verdiensten van uw vijf heilige wonden,
gezuiverd van alle zonden en vervuld met deugden,
moge komen tot het einde waartoe Gij mij geschapen hebt.
Amen.”

En nu?

De Sodaliteit bestaat nog altijd uit leken waarvan de meesten een band hebben met de Veurnse gemeenschap.  Zij dragen zorg voor de organisatie van de openbare kruisweg en de Boetprocessie. Nieuwe leden worden nog altijd selectief gerekruteerd.  Een minimale vereiste is mee willen instaan voor het behoud van de openbare kruisweg en de Boetprocessie.  Er wordt ook verwacht dat elke sodalis regelmatig deelneemt aan de vergaderingen, de eucharistievieringen en de kruisweg.  Er zijn drie algemene ledenvergaderingen per jaar ; tijdens deze bijeenkomsten worden de organisaties van de Sodaliteit voorbereid en geëvalueerd.  Elke vergadering begint met een bezinning en gebedsmoment.  Daarnaast zijn er zes eucharistievieringen per jaar waaraan de sodales samen deelnemen.  De belangrijkste zijn de misviering op Passiezondag en op Boetprocessiezondag.  Tijdens de mis op Passiezondag (de tweede zondag voor Pasen) worden de nieuwe sodales “ingebonden” aan het Calvariekruis.  Ze zijn lid voor het leven en dragen zorg voor het onderhoud, de herstelling en de restauratie van de attributen van kruisweg en Boetprocessie.  Op 1 maart 2025 telde de Sodaliteit 47 leden.  Sinds een zevental jaar is het broederschap trouwens niet langer een vereniging met louter mannelijke leden ; het lidmaatschap staat nu ook open voor vrouwen.

De Sodaliteit is thans een vereniging zonder winstoogmerk naar Belgisch recht, met identificatienummer 3845/99. Het ondernemingsnummer waaronder deze v.z.w. is ingeschreven in de Kruispuntbank Ondernemingen, is 0465.497.060.  De raad van bestuur telt acht leden en bestaat uit een priester-directeur, een leken-prefect, een secretaris, een penningmeester, twee leden die zorgen voor de coördinatie van de onderhoudswerken en twee gewone bestuursleden.  De raad vergadert een viertal keer per jaar.

Op de Oude Beestenmarkt 15 te Veurne bevindt zich het Huis van de Sodaliteit.  Daar vinden de meeste vergaderingen plaats en worden de administratieve en praktische voorbereidingen voor de Boetprocessie verricht.  In een grote loods worden de kledij, de attributen en de wagens van de Boetprocessie bewaard en onderhouden.

De fraaie zwarte mantel met elementen uit het wapen van de Sodaliteit en de rode hoed dragen de sodales enkel bij bijzondere gelegenheden : Passiezondag, de openbare kruisweg op Goede Vrijdag en Boetprocessiezondag.

Bij andere gelegenheden dragen de sodales het sodaliteitskruisje op de jas.